Minggu 5: Jurnal Refleksi

Assalamualaikum w.b.t

Pada kuliah minggu lima yang lalu, saya telah mempelajari perkara berkaitan muzik tradisional gamelan dan caklempong. Apa yang dipelajari pada hari itu ialah sejarah gamelan dan caklempong, jenis-jenis gamelan, alat-alat muzik gamelan dan caklempong, melodi, bentuk dan tekstur muzik tersebut.

Tetapi sebelum itu, En Amran telah menayangkan video gamelan Bali. Di dalam video tersebut jelas menunjukkan terdapat video counting pada pemain alat-alat muzik tersebut. Selain itu, En Amran juga menyelitkan mengenai cara-cara mengajar di dalam kelas. Contoh yang diberi oleh En Amran ialah sama ada secara autokratik ataupun demokrasi. Sekiranya secara autokratik, kuasa sepenuhnya terletak pada tangan guru dan sekiranya secara demokrasi, suasana pembelajaran melibatkan pelajar dan guru. Pelajar boleh memilih dan bertanya soalan serta memberi pendapat mereka semasa proses pembelajaran.






GAMELAN MELAYU








Gamelan terbahagi kepada dua iaitu Gamelan Melayu dan Gamelan Jawa. Gamelan Melayu berketegori muzik bentuk tarian utama. Ia juga disebut Gamelan Terengganu dan lebih dikenali sebagai joget gamelan. Wujud di Istana Riau Lingga. Gamelan ini diperkenalkan ke Pahang ketika pemerintahan Sultan Ahmad Muadzam Shah. Puteri baginda Tengku Mariam telah berkahwin dengan Sultan Sulaiman dan telah membawa gamelan ke Terengganu. Sejak itu bermula identiti muzik gamelan Melayu dan Jawa dipisahkan melalui penciptaan lagu baru dan sistem tuning, instrumentasi dan melodi. Alat-alat gamelan Terengganu mengandungi tujuh alat berikut iaitu gendang, bonang/ keromong, saron barong, saron penerus, gambang, kenung dan gong.






GAMELAN JAWA





Jenis gamelan yang kedua ialah gamelan Jawa. Gamelan Jawa juga berkategori muzik bentuk tarian utama. Ia berasal dari Pulau Jawa Tengah. Keseniannya merangkumi tarian, wayang kulit purwa, dan kuda kepang. Di bahagian selatan Semenanjung Malaysiaberbagai bentuk tarian dan wayang Jawa masih dipersembahkan diiringan gamelan Jawa. Ia boleh didapati di Johor,Selangor dan Wilayah Persekutuan.Gamelan Jawa terdiri daripada 9 alat muzik iaitu gendang, bonang/keromong, demong, saron barung, saron penerus, gambang, kenong, kempol dan gong. Selain itu, terdapat motif corak iaitu seperti ukiran.





MOTIF CORAK







Tekstur gamelan adalah polifoni yang bermaksud gubahan yang mempunyai banyak lapisan suara. Ciri utama muzik gamelan ialah bentuknya yang berulang. Istilah bar atau major dalam gamelan dipanggil sebagai Gatra. Terdapat perbezaan di antara Gamelan Jawa dan Terengganu.






CAKLEMPONG






Manakala Caklempong pula dikenali sebagai telempong, tak lempong atau talempong. Muzik cak lempong ini berasal dari Minangkabau. Ia terdapat di Negeri Sembilan seperti di daerah Lenggeng, Kuala Pilah dan Jelebu. muzik caklempong dimainkan bagi mengiringi tarian lilin, pencak silat, majlis perkahwinan dan keramaian. Alat muzik caklempong ialah bonang. Ia di atur atas dua baris tali yang telah diikat di dalam tepak caklempong. Selain itu ialah Gereteh yang terdiri daripada 15 biji bonang, Tingkah pula terdiri daripada 8 biji bonang, Sauwa juga terdiri daripada 8biji bonang, gendang ibu dan anak, bangsi dan serunai.

Pada akhir pembelajaran pada kuliah lima yang lalu, En Amran telah menyuruh kami pergi ke bilik tradisional 3 dan memainkan alat muzik gamelan. Pelajar-pelajar aliran muzik diminta membantu kami yang bukan aliran muzik bagaimana cara memainkan muzik gamelan. Hari itu merupakan pertama kali saya memainkan alat tersebut. Saya memainkan alat muzik bonang. Memang agak kelam kabut kerana saya tidak menghafal kedudukan boang yang perlu diketuk. Apa-apa pun ia merupakan pengalaman yang paling berharga. Terima kasih En Amran kerana memberi kami peluang memainkan alat muzik tersebut.

Wasalam....